دعاوی در دادگستری ایران به دو دسته دعاوی حقوقی و کیفری تقسیم می گردد دعاوی فک رهن از جمله دعاوی حقوقی می باشد. موضوع دعاوی فک رهن میتواند اموال امنقول و یا غیر منقول باشند.
امروزه وکلای حرفه‌ای از پذیرش دعاوی به صورت عام اجتناب می‌کنند و به دنبال تخصص گرایی و تمرکز کاری در یک و یا دو حوزه خاص می باشند . یکی از مهمترین موضوعاتی که وکلا در آن به صورت تخصصی فعالیت می نمایند دعاوی فک رهن می باشد. وکیل فک رهن اصولاً وکیل پایه یک دادگستری می باشد که تحصیلات دانشگاهی آن در مقطع کارشناسی ارشد و یا دکترای تخصصی حقوق خصوصی می باشد و از لحاظ تجربی و عملی تمرکز کاری خود را به ارائه مشاوره‌های تخصصی در خصوص دعوی فک رهن یا قبول وکالت در دعاوی مربوطه قرار می دهد .
در برخی مواقع و به علل گوناگون اشخاص ملک خود را به عنوان وثیقه در رهن نهاد یا شخصی می‌گذارند مانند اینکه شخصی ملک خود را به علت وام گرفتن به عنوان وثیقه در رهن بانک می‌گذارد مطابق ماده ۷۷۱ قانون مدنی رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه به داین می‌دهد. رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن می‌گویند
بعد از تسویه وام یا به اشکال دیگر مثلاً با توافق طرفین این سند از رهن بانک آزاد می‌شود به عبارت دیگر فک رهن بدین معنا می‌باشد که سند ملکی که به عنوان وثیقه قرار گرفته به صورت کامل آزاد گردد.
برای انتقال املاکی که در رهن می‌باشند ابتدا باید ملک مذکور را از رهن خارج و فک رهن کنیم.
* روش های خارج کردن ملک از رهن یا همان فک رهن :
-۱ تسویه نمودن بدهی که ملک و یا اموال به آن علت در رهن می‌باشد.
-۲ رضایت شخص طلبکار برای آزاد کردن مال (اعم از مال منقول یا غیر منقول)که به عنوان وثیقه قرار گرفته است.
-۳ گذشت شخص طلبکار نسبت به طلب خود.
-۴ مال در وثیقه یا همان مال مرهونه از بین برود.
الف: دعوای الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی
ب: دعوای الزام به فک رهن به صورت مستقل
الف: دعوای الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی : در این نوع دعوی که معمولاً بین سازنده املاک و خریداران پیش فروش مطرح می‌گردد بدین صورت که سازنده در خصوص ملک مذکور در حین ساخت ازبانک وام می‌گیرد و سند ملک در رهن بانک قرار می‌گیرد و در صورتی که فروشنده ملک به تعهدات خود عمل نکند امکان انتقال ملک مذکور وجود ندارد و سند در رهن بانک باقی می‌ماند در این صورت خریدار با طرح دعوای الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی دادگاه را مجاب می‌نماید تا فروشنده را ضمن الزام به فک رهن به تنظیم سند رسمی ملک محکوم نماید .
ب: دعوای الزام به فک رهن به صورت مستقل:
پیش تر موارد و طرق خارج کردن ملک از رهن ذکر کردید در صورتی که یکی از موارد ذکر شده پیش آید طلبکار ملزم می‌باشد که مال مرهونه را آزاد نماید در غیر این صورت راهن( مدیون) می تواند از طریق قانون دست به کار شده و با طرح دعوی الزام به فک رهن علیه مرتهن حکم الزام ایشان مبنی بر فک رهن را اخذ نماید.
در صورتی که مال رهنی مال غیر منقول باشد دادگاه صالح جهت رسیدگی به این نوع خواسته‌ها( الزام به فک رهن) مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه شهرستانی می‌باشد که ملک در آن محل واقع شده است.
همچنین خواهان پرونده می بایست اثبات نماید که در پرونده فوق عقد رهن حادث شده و ایشان راهن و خوانده مرتهن می‌باشد و دلیل حقانیت خود مبنی بر اینکه می‌بایست فک رهن انجام پذیرد را اثبات نماید همچنین می‌بایست اصل مدارک پیوست شده از جمله اصل برگه عقد رهن را در جلسه رسیدگی ارائه نماید.
در صورتی که مال رهنی منقول باشد خواهان میتواند به اختیار خود با توجه به آدرس خوانده یا محل قرارداد دادگاه صالح را انتخاب نماید.
در دعوی که مربوط به اموال غیرمنقول می‌باشد هزینه دادرسی بر اساس ارزش منطقه‌ای املاک محاسبه می‌گردد.
*اجرای حکم فک رهن به چه صورت می‌باشد؟
پس از قطعیت حکم مربوطه در دادگاه صالح مدیون( راهن) می بایست طلب مرتهن را پرداخت و پس از فک رهن ملک مزبور را به خریدار منتقل نماید در صورت خودداری راهن، خواهان می تواند طبق ماده ۴۷ قانون اجرای احکام مدنی از طریق توقیف و فروش اموال راهن تعهدات را انجام و ملک فوق الذکر را آزاد نمود.
البته قابل ذکر است که خواهان میتواند تعهدات راهن را انجام داده و طلب مرتهن را پرداخت نماید و ملک را آزاد و زمینه انتقال ملک به خود را فراهم سازد و پس از آن برای مطالبه آن چه پرداخت نموده به راهن رجوع نماید در غیر این صورت مرتهن با توجه به اینکه نسبت به افراد دیگر حق تقدم دارد، می تواند طلب خود را از حاصل فروش مال مرهونه طبق موارد قانونی وصول نماید و در این صورت بیعی که بین راهن و دیگر افراد منعقد شده باطل می‌گردد خواهان برای اخذ ثمن پرداختی و خسارات وارده به راهن رجوع می‌نماید.
در موسسه حقوقی وکلای رای مثبت ، دعاوی حقوقی از جمله دعوی ملکی،دعوی فک رهن و… به صورت تخصصی و تیمی به وکلای پایه یک دادگستری با درجه تحصیلی دکترا و کارشناسی ارشد گرایش حقوق خصوصی ارجاع می‌گردد. دراین گونه دعوی وکلای متخصص موسسه حقوقی وکلای رای مثبت ضمن بررسی مدارک و مستندات طرفین ، مبادرت به تنظیم قراردادها می‌نمایند. شایان ذکر است که این موسسه توصیه می نماید قبل از تنظیم قراردادها نسبت به اخذ استعلام های قانونی از مراجع ذیصلاح ازجمله اداره ثبت و اسناد و املاک ، شهرداری ، اوقاف ، زمین شهری ، محیط زیست و غیره اقدام لازم معمول گردد تا در صورتی که مشکلی از سوی مراجع قانونی وجود دارد طرفین ضمن آگاهی از موضوع ، تصمیم به معامله یا عدم معامله نمایند. وکلای ملکی و وکلای فک رهن این موسسه در تمامی مراحل یک معامله ملکی از اخذ استعلامات قانونی از مراجع ذیصلاح که قبل از انعقاد معامله می بایست انجام گردد تا تنظیم قرارداد و تنظیم سند رسمی و تحویل موضوع مورد معامله همراه و حافظ حقوق شما عزیزان می باشند . همچنین وکلای این موسسه در مواجهه با دعاوی حقوقی ضمن ارائه مشاوره های تخصصی با قبول وکالت حامی حقوق شما عزیزان بوده و از تضییع حقوق شما جلوگیری خواهند نمود.