قراردادهای بین المللی نفتی و انواع آن

قراردادهای بین المللی نفتی و انواع آن:

به طور کلی یک قرارداد بین المللی نفتی در قالب یکی از ۳ نوع سیستم حقوقی عمده ی ذیل تنظیم میشوند:

-قراردادهای نفتی امتیازی

-قراردادهای نفتی مشارکتی شامل: مشارکت در تولید و مشارکت در سرمایه گذاری

-قراردادهای نفتی خدماتی شامل: خدماتی صرف و خدماتی بیع متقابل نفت

در کشور ما،  قراردادهای نفتی خدماتی با توجه به شرایط قانونی موجود ، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد و با وجود اینکه در سطح بین المللی کمترین استفاده را دارد و دارای معایب ونواقصی میباشد اما چاره ای به جز به کارگیری این نوع قرارداد بر اساس حقوق ایران نیست.

۱.قرارداد نفتی امتیازی:

در این روش اجازه ی بهره برداری و یا پروانه بهره برداری و یا اجاره بین طرف های قرارداد(دولت طرف قرارداد-شرکت نفتی)منعقد میشود وتوافقات آنان بر این موارد است که ، چاه ها در مدت زمان مشخص حفاری شوند و اصل قراردادنیز باید در طی مدت زمان تعیین شده به اتمام رسیده و منطقه تحت قرارداددر پایان آن مدت به دولت طرف قرارداد برگردانده شود.

و همچنین باید یک سود مالکانه (که همان دولت طرف قرارداد است) در قرارداد در نظر گرفته شود.

۲– قرارداد نفتی مشارکتی:

الف) مشارکت در تولید: در این نوع قرارداد، کشوری که صاحب نفت است، با اعطای پروانه ای بهره برداری به شرکت نفتی، در حال حاضر نفت تولیدی توسط شرکت سهیم می‌گردد، در این نوع از قرارداد نیز نیز شرکت نفتی ملزم است سود مالکانه به دولت طرف قرارداد بپردازد و همچنین صرفاً می تواند در طول مدت مشخص و در منطقه ی مشخص به فعالیت بپردازد.

و همچنین شرکت نفتی نسبت به درآمدی که به دست می‌آورد موظف به پرداخت مالیات بر تولید نیز می‌باشد.

ب) مشارکت در سرمایه گذاری: در واقع در این نوع از قرارداد نفتی، دولت مالک نفت و شرکت نفتی مثل دو شریک در این حوزه اقدام به همکاری می‌نمایند و هردو در سود، زیان و هزینه های مربوط به پروژه سهیم می‌باشند.

مشارکت در سرمایه گذاری از منظر مفادی بسیار شبیه به مشارکت در تولید می‌باشد.

۳- قرارداد نفتی خدماتی:

این نوع قراردادهای نفتی در کشور ما دارای کاربردی بسیاری است و انواع متفاوتی نیز دارد که ممکن است خدماتی صرف باشد.. به نوعی که دولت مالک نفت به امکانات و مهارت های فنی برای کشف نفت نیازمند است و به شرکت نفتی خارجی حق الزحمه می‌پردازد و شرکت نفتی در نفت تولیدی هیچگونه سهمی نخواهد داشت، لازم است بدانیم که شرکت ها به راحتی حاضر به انعقاد چنین قراردادی نیستند.

در میان قراردادهای نفتی خدماتی، قراردادهای خدماتی بیع متقابل نفت کارایی بیشتری دارد، که در آن شرکت نفتی خارجی تمامی مبالغ مربوط به سرمایه گذاری را برعهده می‌گیرد و بعد از اینکه پروژه راه اندازی شد آن را به دولت مالک نفت واگذار میکند. سرمایه صرف شده و همچنین سود آن به صورت دریافت محصولات تولیدی به شرکت نفتی بازخواهد گشت.

و در واقع در این نوع قرارداد شرکت سرمایه گذار وظیفه دارد تمامی سرمایه مربوط به عملیات اکتشاف، توسعه و نوسازی را تامین نماید و پس از آن مسئولیت کنترل بهره برداری و تامین هزینه ها و عملیات جاری بر عهده ی کشور صاحب نفت خواهد بود. این نوع از قراردادهای نفتی از اهمیت ویژه ای برخوردارند و پروژه های آن خطر پذیری اکتشاف نداشته زیرا اجرای این پروژه ها در میادین و مناطقی صورت خواهدگرفت که سابقاً وجود ذخایر درآن ها به اثبات رسیده است.

در پایان  لازم است بدانیم  ، شرکت ها و دولت هایی که قراردادهای نفتی منعقد میکنند هریک با توجه به شرایط و آن نتیجه ای  که انتظار دارند یکی از انواع این قراردادها را برمی گزینند و بر اساس قواعد حقوقی بار شده بر آن پیش می روندتا بتوانند نیازهای خود را تامین کنند.هر یک از این قراردادها مزایا و معایب خاص خودشان را دارند و طرفین آن باید بدانند برای رسیدن به چه هدفی به سوی انعقاد این معاملات میروند. به صورت کلی قراردادهای نفتی برای کشورهایی که ذخایر نفتی چشم گیری دارند باعث میشود منافع ملی مردم آن کشور تامین گردد ودر نتیجه رفاه مردم آن جامعه را در برداشته باشد.