مقدمه
از مهمترین عقود معین در قانون مدنی بدون تردید عقد بیع است. عقدی است بسیار مهم که شرایط و توابع بسیاری دارد.مباحث مربوط به این عقد حجم بالایی از کتب حقوقی را به خود اختصاص داده است.بسیاری از حقوقدانان و اساتید برجسته به بحث و نظر در باره این عقد پرداخته اند.وکیل خوب و متبحر بایستی تسلط بر این عقد و ارکان و توابع آن داشته باشد.تبحر در انعقاد قرارداد بیع و همچنین شروط ضمن آن که بسیار حائز اهمیت است و گاهی از خود متن قرارداد مهم تر است.موسسه حقوقی معتبر نیز می تواند بسیار در این زمینه و در گرفتن رای مثبت کارگشا باشد.
تعریف
ماده ۳۳۸ قانون مدنی در تعریف بیع بیان می دارد: ((بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم)).با توجه به تعریف مذکور باید گفت در عقد بیع مبیع باید عین باشد خواه عین معین یا کلی در معین یا کلی فی الذمه.
بنابر ظاهر قانون مدنی مبیع باید عین باشد لذا منفعت و حق مالی نمی تواند مبیع باشد.اما ثمن می تواند هر مالی باشد لذا ثمن می تواند پول باشد یا منفعت یا عین یا حق.
اوصاف عقد بیع
۱-بیع از عقود تملیکی می باشد:
اثر اصلی بیع ، انتقال حق مالکیت مبیع به مشتری و ثمن به بایع می باشد،این اثر مقتضای ذات بیع می باشد لذا شرط خلاف آن موجب بطلان مبایعه نامه می گردد.زمانیکه مبیع عین معین است انتقال حق مالکیت آن به خریدار به محض انعقاد عقد بیع صورت می گیرد اما زمانیکه مبیع کلی در معین و کلی فی الذمه است بیع تملیکی است اما تملیک با انعقاد عقد صورت نمی گیرد بلکه تملیک پس از تعیین مصداق کلی یا تسلیم آن از جانب بایع صورت می گیرد.
۲-بیع از عقود لازم است:
یعنی پس از انعقاد مبایعه نامه هیچ یک از بایع و مشتری حق بر هم زدن آنرا ندارند مگر با یکی از خیارات قانونی یا به موجب اقاله همچنین بعد از انعقاد بیع هر یک از طرفین فوت نمایند یا مجنون و سفیه گردنداثری در بیع ندارد.لزم به ذکر است سه خیار مجلس،حیوان و تاخیر ثمن مختص عقد بیع است و در سایر عقود حتی صلح در مقام بیع راه ندارد.
۳-بیع از عقود معوض است:
در عقد بیع دو مورد معامله داریم، یک مورد معامله مبیع و مورد معامله دیگر ثمن آن می باشد.وجود ثمن مقتضای ذات بیع است.چون برای انعقاد بیع تملیک مبیع باید در ازای ثمن باشد.لذا اگر در عقد بیع شرط شود خریدار در ازای تملک مبیع ثمنی نپردازد این شرط خلاف مقتضای ذات بیع محسوب شده و موجب بطلان بیع است.
یکی از نتایج معوض بودن عقد بیع این است که،اگر تملیک به یکی از دو عوض به علتی باطل باشد،تعهد به عوض مقابل آن نیز خود به خود از بین می رود.
نکته آنکه در عقد بیع ضرورتی ندارد بین ارزش مبیع و ثمن تعادل وجود داشته باشد یعنی اگر ثمن پرداختی کمتر از قیمت واقعی مبیع باشد ، عقد بیع صحیح است و در صورتیکه بایع جاهل به قیمت واقعی مبیع بوده باشد ، با خیار غبن می تواند مبایعه نامه را فسخ نماید.
۴-بیع از عقود رضایی است:
بیع با ایجاب و قبول واقع می شود و نیازی به تشریفات دیگری برای انعقاد و تشکیل آن نیست. در اینباره ماده ۳۳۹ قانون مدنی بیان می دارد: ((پس از توافق بایع و مشتری در مبیع و قیمت آن عقد بیع به ایجاب و قبول واقع می شود.))
نکته بسیار مهم موارد استثناهای رضایی بودن عقد بیع است که بدان اشاره می نماییم:
الف)بیع صرف یعنی بیع طلا و نقره با یکدیگر،چون این بیع از عقود عینی محسوب شده و علاوه بر ایجاب و قبول ،قبض نیز از ارکان آن می باشد.
ب)بیع اموالی که با تنظیم سند رسمی و تشریفات خاص انجام می گیرد.مانند بیع املاک ثبت شده ، بیع کشتی که در زمان تنظیم سند رسمی واقع می شود و همچنین بیع اموال دولتی و اموال محکوم علیه باید با مزایده واقع می شود.
۵-بیع از عقود مبتنی بر معامله است :
لذا علم تفصیلی به مورد معامله در آن لازم است.یعنی در هنگام انعقاد عقد بیع مقدار، جنس و وصف مبیع و ثمن باید برای طرفین معلوم باشد.
بنابر نظر اقوی قولنامه تعهد به بیع است نه خود بیع.قولنامه از مصادیق قرارداد وعده متقابل می باشد لذا از عقود عهدی لازم است واثر آن ایجاد حق دینی است نه حق عینی.
نتیجه گیری
آنچه از نظر گذشت صرفا ارکان و کلیات عقد بیع بود و همانطور که ذکر گردید این عقد بسیار گسترده و دارای مطالب تخصصی است که نیازمند مطالعه نظرات دکترین حقوق و اساتید ارجمند می باشد.از آنجا که این عقد بخش مهمی از معاملات عموم افراد را به خود اختصاص می دهد لذا دخالت وکیل معتبر و یا یک موسسه حقوقی حرفه ای که تخصص و تبحر کافی برای انعقاد این عقد را داشته باشد و از ابتدا تا کسب رای مثبت از دادگاه در کنار موکلین خود باشد الزامی به نظر می رسد.
در مطالب آتی به جزئیات این عقد می پردازیم.
وکیل حقوقی در موسسه رای مثبت با سال ها تجربه فعالیت موفق حقوقی در قراردادها و دعاوی تجاری ایران و سایر کشورها، وبا همکاری وکلای توانمند خود و وکیل قرارداد معتقد است اعتماد و اطمینان موکلین بهترین سرمایه و تبلیغ برای ما بوده و با استفاده از تجارب و علم به روز، سعی در کسب اطمینان بیشتر از جانب موکلین حوزه ی تخصصی دعاوی تجاری بوده است.
وکلای متخصص و مجرب موسسه حقوقی رای مثبت در زمینه دعاوی مطالبه‌ی خسارت قراردادی آماده‌ی ارائه هر گونه مشاوره و خدمات حقوقی در زمینه جعاله و رهن و مبایعه و قولنامه … می‌باشد.
از تخصصی ترین دعاوی حقوقی، دعاوی ملکی است وکلای رای مثبت با داشتن کادری مجرب شامل وکلای پایه ۱ دادگستری اعم از دکترین و کارشناسان ارشد حقوق خصوصی به صورت کاملاً حرفه ای و تخصصی بوسیله (وکلای بانک ها و شرکت های داخلی و بین المللی) با استفاده از تکنیک های ظریف فن دفاع در امور حقوقی و ملکی حافظ حقوق موکلین خود در بالاترین سطح ممکن می باشند. دعاوی وکیل ملکی اعم از حق کسب ، پیشه ، تجارت و حق سرقفلی ، الزام به تنظیم سند رسمی ، خلع ید، پیش فروش ساختمان ، ابطال ، فسخ ومطالبه ثمن مبایعه نامه و غیره می باشد.
