ترک انفاق

ترک انفاق

 

 

نفقه یا آنچه در عرف به خرجی از آن یاد می شود، هزینه هایی است که یک زن برای گذران زندگی زناشویی به آن نیاز دارد، حق اوست و تکلیفی است بر دوش مرد.

قانون مدنی در ماده ۱۱۰۷ به تعریف نفقه پرداخته و در این خصوص اشعار می دارد: نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

ماده ۱۱۰۲ تا ماده ۱۱۱۹

آن چه در خصوص نفقه باید دانست این است که احتیاج یا نیاز مالی زن برای دریافت آن شرط نمی باشد؛ ثروتمندترین زنان هم مستحق دریافت چنین حقی هستند. البته گاهی شرایطی پیش می آید که این حق از سوی قانون گذار از زن سلب شده و شوهر می تواند به وی نفقه را نپردازد. ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی به این موضوع پرداخته و اعلام می دارد: هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظائف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود. یکی از وظایفی که زن در زندگی زناشویی به عهده دارد تمکین است که در جای خود مورد بررسی قرار گرفته است. 

گاهی هم تمام شرایط برای دریافت این حق از سوی زن محقق است اما مرد از پرداخت آن خودداری کرده و این عمل جنبه لجبازی و آزار و اذیت به خود می گیرد که تحت عنوان “ترک انفاق” بررسی می گردد. در ذیل به بررسی ضمانت اجراهای این امر از دو بعد حقوقی و کیفری پرداخته می شود.

ضمانت اجراهای حقوقی

 در این خصوص چند راه حل قابل ذکر است:

  • اجبار از سوی دادگاه: ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی در این خصوص زن را مخیر به مراجعه به دادگاه نموده و این مرجع شوهر را به پرداخت آن محکوم خواهد کرد. این ماده بیان می دارد: زن میتواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد. ماده ۴۷ از قانون حمایت خانواده نیز به این مهم اشاره داشته است.

ماده ۴۰ تا ماده ۴۷

  • برداشت از اموال شوهر: دادگاه در صورت مطالبه زن می تواند حکم به در اختیار قراردادن اموال مرد کند. طبق ماده ۱۲۰۵ قانون مدنی در موارد غیبت یا استنکاف از پرداخت نفقه، چنانچه الزام کسی که پرداخت نفقه بر عهده اوست ممکن نباشد دادگاه می تواند با مطالبه افراد واجب النفقه به مقدار نفقه از اموال غایب یا مستنکف در اختیار آنها یا متکفل مخارج آنان قرار دهد و در صورتی که اموال غایب یا مستنکف در اختیار نباشد همسر وی یا دیگری با اجازه دادگاه می توانند نفقه را به عنوان قرض بپردازند و از شخص غایب یا مستنکف مطالبه نمایند.
  • پرداخت توسط سایر افراد به اجازه دادگاه که در بخش انتهایی ماده ۱۲۰۵ به آن اشاره شده است

ماده ۱۱۹۵ تا ماده ۱۲۰۶

  • اجبار شوهر به طلاق زن: زن می تواند به عنوان آخرین حربه به طلاق متوسل گردد. ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی در این خصوص اعلام می دارد: در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می‌ تواند برای طلاق به حاکم ‌رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید ‌همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.

ماده ۱۱۲۱ تا ماده ۱۱۳۲

ضمانت  اجرای کیفری

طبق قانون مجازات قبلی این عمل، یعنی ترک انفاق ذیل فصل نوزدهم از کتاب پنجم به عنوان جرایم بر ضد حقوق تکالیف خانوادگی مطرح شده بود که با وضع قانون خاص مربوط به خانواده در سال ۱۳۹۱ (قانون حمایت خانواده) نسخ گردید ولی در جرم بودن این عمل شکی نیست چرا که طبق ماده ۵۳ از قانون فوق الذکر برای این عمل حبس از شش ماه تا دو سال در نظر گرفته شده است. مطابق این ماده هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب ‌ النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه (یعنی از شش ماه تا دوسال حبس) محکوم می ‌ شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می ‌ شود.
تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه ‌ ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.

با توجه به این ماده برای اینکه این عمل، عنوان مجرمانه داشته باشد باید دو شرط ذیل را دارا باشد:

  • مرد استطاعت مالی داشته باشد: تشخیص این امر با توجه به اوضاع و احوال بر عهده دادگاه است
  • زن تمکین کند و یا طبق تبصره مجاز به عدم تمکین باشد.

نوع دعوا و مرجع صالح به رسیدگی

این دعوا با توجه به آن چه در بالا گفته شد می تواند هم جنبه حقوقی داشته باشد و هم کیفری و با توجه به این امر مرجع رسیدگی نیز متفاوت خواهد بود.

طرح دعوای حقوقی

برای طرح دعوای حقوقی می بایست به نصاب توجه شود، در صورتی که نصاب خواسته تا ۲۰ میلیون تومان باشد در صلاحیت شوراهای حل اختلاف و در صورتی که بالاتر از این میزان باشد می بایست به دادگاه عمومی محل زندگی مشترک مراجعه شود؟؟

طرح دعوای کیفری

زن می تواند در دادگاه کیفری محل زندگی خود شکایت مربوط به این دعوا را تنظیم نماید

مدارک و مستندات دعوا

در این خصوص مدارک ذیل می تواند در رسیدن به هدف موثر باشد:

  • سند ازدواج در راستای اثبات رابطه زوجیت
  • شهادت شهود احتمالی

 

یکی از مهمترین دعاوی حقوقی دعاوی خانواده می باشد . موسسه حقوقی وکلای رای مثبت و وکیل حقوقی و وکیل خانواده متشکل از گروهی از وکیل پایه یک دادگستری می باشد که به صورت تخصصی در زمینه های مختلف از جمله  وکیل طلاق شامل حضانت و استرداد جهیزیه و  … فعالیت می نماید.

اطلاع رسانی
خبرم کن وقتی
0 Comments
قدیمی ترین
جدیدترین محبوب ترین
Inline Feedbacks
View all comments

برچسب ها

  #ترک انفاق #تمکین #ضمانت اجرای حقوقی #ضمانت اجرای کیفری #قانون حمایت خانواده #نفقه