اُتانازی یا قتل از روی ترحم

مرگ حقیقتی است که هر انسانی دیر یا زود آن را تجربه خواهد کرد و در ادیان الهی سرآغاز حیاتی دوباره است؛ در واقع پلی است میان زندگی فانی و زودگذر دنیوی و حیاتی ازلی و اخروی. در این میان گاهی انسان با سختی ها و به ویژه بیماری هایی دست به گریبان می شود که درد و رنج های زیادی را در پی دارد، به گونه ای که بارها آرزوی مرگ کرده و امیدی به بهبودی ندارد و خود را سربار اطرافیان قلمداد می کند. از سوی دیگر اطرافیان بیمار هم طاقت اینکه شاهد زجر ایشان باشند را ندارند تا جایی که راضی به از دست دادن وی می شوند. اینجاست که موضوع اُتانازی یا قتل از روی ترحم مطرح می شود. اما اُتانازی چیست؟

این واژه در ابتدا با مسائل پزشکی ارتباطی نداشت و به معنای “مرگ راحت” بود اما رفته رفته وارد اخلاق پزشکی و با مفهوم کمک دلسوزانه  به تسریع در مرگ بیمار مطرح شد؛ آنچه امروز به اتانازی تعبیر می شود پایان دادن ارادی به حیات بیمار است که از سوی شخص بیمار و رضایت ایشان یا اطرافیان صورت می گیرد.

اُتانازی در اسلام

در دین اسلام خودکشی و دیگر کشی جایز نیست و درد و رنج ارزش معنوی داشته و بیماری یک آزمایش الهی محسوب می گردد، آزمایشی که بخشایش گناهان زیادی را در پی دارد!

سوال: اگر پزشک با انگیزه بشردوستانه با رضایت بیمار به وی آمپول هوا تزریق نماید چنین امری قتل محسوب می شود یا خیر؟

باید گفت از نگاه اسلام، قتل عملی حرام است و عمل حرام با رضایت بیمار حلال نمی شود. این قتل ولو با رضایت بیمار دو جنبه حق الهی و حق الناسی دارد و با رضایت بیمار فقط جنبه مجازات دنیوی آن از بین می رود و عذاب الهی اخروی کماکان به قوت خود باقی خواهد بود.

اُتانازی در قوانین مختلف

قوانین خارجی:

در اکثر نظام های حقوقی قتل از روی ترحم فرقی با قتل های دیگر ندارد اما بعضی کشورها نسبت به این امر سخت گیری کمتری نشان می دهند مانند بلژیک و سوئیس که در این کشورها این نوع قتل جنبه جزایی نداشته و جرم محسوب نمی شود. در کشورهایی نظیر آلمان و ایتالیا هم رضایت بیمار موجب تخفیف مجازات مرتکب می شود. به طور کلی کشورهای آمریکایی و اروپایی در تلاش هستند تا اینگونه قتل ها را از قلمروی کیفری خود خارج کنند و آن را مجاز دارند.

قوانین ایران:

طبق ماده ۳۶۵ قانون مجازات اسلامی در صورتی که مقتول قبل از مرگ قاتل را ببخشد و از قصاص وی صرفنظر نماید، حق قصاص به طور کلی از بین می رود و اولیای دم حق قصاص این فرد را ندارند. اما آیا اولیای دم می توانند به جای قصاص از قاتل تقاضای پرداخت دیه کنند؟

خیر، مجازات قتل عمد، قصاص است حال که خود مقتول پیش از مرگ قاتل را بخشیده مجازات اصلی ساقط شده و پرداخت دیه نمی تواند جایگزین آن گردد.

ماده ۳۴۷ تا ماده ۳۶۷

در پایان، پرسشی که باقی می ماند این است که آیا اُتانازی با توجه به رضایت بیمار، جرم محسوب می شود یا خیر؟

با توجه به مواد قانون مجازات اسلامی باید گفت که این نوع قتل هم نوعی قتل عمد محسوب می گردد با این تفاوت که رضایت بیمار می تواند موجب تخفیف مجازات مرتکب شود؛ به این صورت که تنها قصاص و دیه را از بین می برد اما بی مجازات ماندن چنین جرمی هم نمی تواند خالی از اشکال باشد و جامعه را به هرج و مرج دچار می کند؛ جامعه پر از قاتلینی می شود که مدعی گرفتن رضایت از مقتول هستند و هیچ نظارت بر این گونه رفتارها وجود نخواهد داشت. از همین رو ذیل ماده ۳۶۵ اشاره کرده است که مرتکب به تعزیر کتاب پنجم محکوم خواهد شد. طبق ماده ۶۱۲ از این کتاب اگر  قاتل شاکی نداشته یا شاکی گذشت کرده باشد، در جهت حفظ نظم در جامعه مرتکب به تحمل حبس محکوم می گردد

ماده ۶۱۲ تا ماده ۶۳۶

وکیل پایه یک دادگستری و وکلای موسسه متشکل از بهترین وکیل کیفری ،وکیل حقوقی اساتید دانشگاه در رشته حقوق جزا و جرم شناسی هستند که هم تخصص فراوانی در زمینه دعاوی کیفری داشته و هم به واسطه به نتیجه رساندن صدها ها پرونده در این زمینه تجربه بالا و ارزشمندی دارند.

موسسه حقوقی رای مثبت با حضور وکلای مجرب  و بهترین وکیل کلاهبرداری و وکیل روابط نامشروع و وکیل مواد مخدر و وکیل جرایم سایبری و وکیل جرایم پزشکی را که تخصص همان موضوع را دارد و پرونده های مشابه زیادی را کار کرده و به قولی چم وخم را خوب می داند برای دعوای شما انتخاب و بر می گزیند.