قوانین قانون دریایی فصل سوم رهن کشتی
ماده ۴۲ تا ماده ۵۱
ماده ۴۲ – رهن کشتی.
کشتی مال منقول و رهن آن تابع احکام این قانون است رهن کشتی در حال ساختمان و یا
کشتی آماده برای بهره‌برداری نیز وسیله سند رسمی باید‌صورت گیرد و قبض شرط صحت رهن
نیست.
در صورتی که کشتی در اسناد رهن توصیف نشده باشد منظور از کشتی بدنه – دکلها –
دوارها- لنگرها – سکانها – موتورها و کلیه وسائلی خواهد بود‌که برای تحرک و
دریانوردی به کار برده می‌شود.
ماده ۴۳ – سند رهن.
در سند رهن باید نام راهن و مرتهن و مشخصات کشتی و مبلغ رهن و سر رسید آن صراحتاً
قید گردد.
ماده ۴۴ – حق رهن.
حق رهن شامل اصل مبلغ و بهره آن خواهد بود.
ماده ۴۵ – ماهیت حق رهن.
حق رهن از حقوق عینی است و با فروش و انتقال کشتی از بین نمی‌رود مگر در مواردی
که به موجب این قانون پیش‌بینی شده است.
ماده ۴۶ – حق رجحان بستانکاران مقدم.
چنانچه کشتی بیش از یک مورد در رهن باشد بستانکاران مقدم بر بستانکاران مؤخر حق
رجحان خواهند داشت. در موقع تنظیم سند باید کلیه‌خصوصیات معاملات قبلی در متن سند
تصریح گردد و راهن باید وجود هر گونه رهن قبلی و همچنین تعهد و بدهی مربوط به کشتی
مورد رهن را که از‌آن اطلاع دارد کتباً به مرتهنین اعلام دارد. چنانچه راهن به قصد
تقلب از رعایت مقررات این ماده تخلف ورزد بر طبق مقررات ماده ۱۹۰ محکوم به‌پرداخت
جریمه خواهد شد و بدهی راهن بلافاصله حال و به درخواست مرتهن از اموال راهن
استیفاء می‌شود.
ماده ۴۷ – مرهونه متعدد.
در صورتی که موضوع رهن شامل بیش از یک کشتی و در سند رهن هم تصریح شده باشد که در
مقابل پرداخت قسمت معینی از دین کشتی مرهونه‌مشخص مربوط به آن دین به طور جداگانه
آزاد خواهد شد مبلغ مربوط به هر کشتی باید در سند آن کشتی قید شود.
ماده ۴۸ – ثبت معاملات رهن کشتی.
ثبت معاملات رهن کشتی و فک آن به موجب ماده ۲۴ این قانون صورت خواهد گرفت.
ماده ۴۹ – حق‌الثبت معاملات کشتی.
حق‌الثبت کلیه معاملات اعم از رهن و سایر معاملات مربوط به کشتی به شرح زیر است:
تا ۵۰۰ تن ظرفیت خالص معادل سه پهلوی طلا
از ۵۰۱ تن تا ۱۰۰۰ تن معادل پنج پهلوی طلا
از ۱۰۰۱ تن تا ۵۰۰۰ تن معادل ده پهلوی طلا
از ۵۰۰۱ تن تا۱۰۰۰۰ تن معادل پانزده پهلوی طلا
از ۱۰۰۰۱ تن تا به بالا معادل بیست و پنج پهلوی طلا
ماده ۵۰ – تقاضای فروش کشتی به علت عدم پرداخت دین.
چنانچه مدت رهنی که از نظر تاریخ ثبت مقدم بر دیگران است سررسید و دین مربوطه به
آن پرداخت نگردد ذینفع می‌تواند از دادگاه تقاضای فروش‌کشتی را بنماید. دادگاه
دادخواست را به طرف و سایر بستانکاران ابلاغ و خلاصه آن را ظرف ۱۵ روز از تاریخ
ابلاغ (هر پنج روز یک بار) در روزنامه‌رسمی و یکی از جراید کثیرالانتشار مرکز
آگهی می‌نماید.
چنانچه ظرف ۱۵ روز از تاریخ آخرین آگهی بدهکار حاضر به پرداخت دین خود نشود و
سایر طلبکاران نیز با فروش عین مرهونه موافقت ننمایند دادگاه‌در وقت فوق‌العاده به
دادخواست رسیدگی نموده پس از احراز صحت مدارک خواهان حکم فروش صادر می‌نماید.
ماده ۵۱ – کیفیت فروش کشتی.
هرگاه حکم فروش کشتی به توسط دادگاه صادر گردد کیفیت فروش کشتی بدین قرار خواهد
بود که میزان مزایده از مبلغ بدهی به اضافه کلیه مطالبات‌ممتاز مندرج در ماده ۲۹ و
حق مرتهنین که به موقع مطالبه شده است شروع می‌گردد. چنانچه کشتی بفروش نرسد مرتهن
می‌تواند با پرداخت مطالبات‌ممتاز و حقوقی که به موقع مطالبه شده است با رعایت
مفاد ماده ۳۶ تقاضای انتقال عین مرهونه را به خود بنماید مگر آنکه سایر طلبکاران
با پرداخت‌مطالبات ممتاز و حق مرتهن تقاضای انتقال کشتی را به خود بنمایند.
در صورتی که عین مرهونه به مبلغ بیشتری به فروش رسید از محل وجوه حاصله اول حقوق
ممتاز و سپس حق مرتهن مقدم پرداخت می‌شود و حقوق‌بستانکاران دیگر با در نظر گرفتن
تقدم رهن تأدیه یا به نام آنها به حساب صندوق ثبت در بانک ملی تودیع خواهد شد.