قوانین قانون دریایی فصل اول - تابعیت و ثبت کشتی قسمت دوم ثبت کشتی
ماده ۸ تا ماده ۲۸
ماده ۸ – تأسیس اداره مرکزی ثبت کشتیها.
اداره مرکزی ثبت کشتیها در سازمان بنادر و کشتیرانی تأسیس می‌گردد.
ماده ۹ – درخواست ثبت.
برای ثبت کشتی باید مالک کشتی و یا نماینده او تقاضای ثبت را به ضمیمه اظهارنامه
و گواهینامه‌های فنی در دو نسخه تنظیم و به سازمان بنادر و‌کشتیرانی تسلیم نماید.
مالک کشتی یا نماینده او باید قبل از تسلیم تقاضا نام اختیاری کشتی را به اطلاع
سازمان مذکور برساند و در صورت تأیید آن را در دو سینه و پاشنه‌کشتی به طور ثابت و
نام بندر ثبت را نیز در پاشنه کشتی بر طبق مقررات مربوطه نقش و یا نصب نماید.
اداره ثبت کشتیهای سازمان بنادر پس از اجرای مراتب مزبور با رعایت مقررات به ثبت
کشتی اقدام می‌کند.
ماده ۱۰ – اظهارنامه.
مالک کشتی یا نماینده او باید به ضمیمه تقاضانامه ثبت کشتی مستندات مالکیت با
اظهارنامه‌ای حاوی نکات زیر تسلیم نماید:
نام کشتی – توان قوه محرکه – جنس بدنه کشتی – تاریخ و محل ساختمان – ابعاد و
ظرفیتها – تعداد پلها و دکلها و دودکشها – نوع قوه محرکه (بخار -دیزل انرژی اتمی
و غیره) علائم مشخصه نام و تابعیت و محل اقامت مالک یا مالکین و سهم هر یک از
مالکین کشتی.
ماده ۱۱ – سند ثبت کشتی.
سند ثبت کشتی گواهینامه ایست که از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی بر طبق نمونه
مخصوص در دو نسخه به نام کشتی تنظیم و صادر می‌شود. در سند‌ثبت کشتی نکات زیر قید
می‌گردد:
نام بندر ثبت کشتی – محل و تاریخ ساخت کشتی – طبقه‌بندی – تعداد پلها و دکلها –
طول و عرض و آبخور کشتی – ظرفیت و نوع کشتی -مشخصات قوه محرکه و سایر مشخصات کشتی
– نام مالک و شماره کشتی.
ماده ۱۲ – امضاء سند ثبت کشتی – ترتیب ثبت و نگهداری آن.
سند ثبت کشتی باید به امضاء مالک و یا نماینده او و همچنین سازمان بنادر و
کشتیرانی برسد.
ماده ۱۳ – حق‌الثبت.
حق‌الثبت و سایر حقوقی که برای ثبت اسناد و مدارک کشتی باید پرداخت شود به شرح
زیر است:
الف – حق‌الثبت.
برای کشتیهای کمتر از ۵۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۳ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۵۰۱ تا ۱۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۴ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۱۰۰۱ تا ۱۵۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۵ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۱۵۰۱ تا ۲۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۷ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۹ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۲۵۰۱ تا ۳۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۱۱ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۳۰۰۱ تا ۴۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۱۳ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۴۰۰۱ تا ۵۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۱۵ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۵۰۰۱ تا ۶۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۱۷ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۶۰۰۱ تا ۷۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۱۹ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۷۰۰۱ تا ۸۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۲۱ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۸۰۰۱ تا ۹۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۲۳ پهلوی طلا
برای کشتیهای ۹۰۰۱ تا ۱۰۰۰۰ تن ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۲۵ پهلوی طلا
برای کشتیهای از ۱۰۰۰۱ تن به بالا ظرفیت غیر خالص ثبت شده معادل ۳۰ پهلوی طلا
ب – حق تجدید ثبت کشتیها به مأخذ پنجاه درصد حق‌الثبت مندرج در بند الف فوق خواهد
بود.
ج – هزینه ثبت تغییرات در گواهینامه‌ها مبلغ نیم پهلوی طلا برای هر تغییر در
مشخصات یا خصوصیات کشتی یا اجزاء آن می‌باشد.
د- هزینه صدور المثنای گواهینامه ثبت کشتی به مأخذ سی درصد حق‌الثبت همان کشتی
است.
ماده ۱۴ – تغییرات در ظرفیت کشتیها.
هر گونه تغییری در ظرفیت مسافربری و یا باربری کشتی باید کتباً به اطلاع سازمان
بنادر و کشتیرانی برسد این گونه تغییرات نیز باید در دفتر رسمی ثبت‌کشتیها و درس
سند ثبت کشتی و نسخه دوم آن قید گردد.
ماده ۱۵ – گواهینامه‌های فنی کشتی.
کشتی در صورتی ممکن است در ایران به ثبت برسد که گواهینامه‌های فنی آن توسط
سازمان بنادر و کشتیرانی و یا یکی از مراجع صلاحیتدار بین‌المللی‌که صلاحیت آن
مورد قبول سازمان بنادر و کشتیرانی است صادر شده باشد.
ماده ۱۶ – گواهینامه ثبت موقت.
نمایندگان کنسولی ایران می‌توانند با کسب اجازه از سازمان بنادر و کشتیرانی به
استناد گواهینامه‌های فنی صادره از طرف یکی از مؤسسات صلاحیتدار‌بین‌المللی مذکور
در ماده فوق گواهینامه ثبت موقت جهت کشتیهایی که در ایران به ثبت خواهند رسید صادر
نمایند.
اعتبار این گونه گواهینامه‌های ثبت موقت متناسب با مدت مسافرت کشتی به یکی از
بنادر ایران جهت انجام تشریفات ثبت خواهد بود و نباید از شش‌ماه تجاوز کند.
رونوشت گواهینامه ثبت موقت باید به اداره ثبت کشتیهای سازمان بنادر و کشتیرانی
ارسال شود و اصل گواهی ثبت موقت باید به سازمان بنادر و‌کشتیرانی تسلیم شود.
ماده ۱۷ – آثار عدم ثبت کشتی
در مورد ماده فوق چنانچه کشتی به موقع به ثبت نرسد و یا اسناد قبلی به موقع تسلیم
نگردد کشتی حق بر افراشتن پرچم ایران را نخواهد داشت و‌مالک کشتی بر طبق مقررات
ماده ۱۹۰ این قانون به پرداخت جریمه محکوم و موظف به تسلیم اسناد کشتی می‌باشد
مفاد این ماده در مورد اسناد مفقود‌لازم‌الرعایه نخواهد بود.
ماده ۱۸ – کشتیهای در دست ساختمان.
کشتیهای در دست ساختمان (موضوع ماده ۵ این قانون) باید موقتاً به ثبت برسد و
گواهینامه ثبت موقت جهت آنها صادر گردد.
کارخانه سازنده کشتی موظف است اظهارنامه‌ای مشتمل بر شماره ردیف و مشخصات تفصیلی
کشتی جهت ساختمان تهیه و به سازمان بنادر و‌کشتیرانی تسلیم نماید.
پس از این که کشتی در دست ساختمان آزمایش و تحویل مالک گردید گواهینامه ثبت موقت
باطل و مسترد خواهد شد.
ماده ۱۹ – تغییر در ساختمان کشتی.
در صورت تغییر اساسی در ساختمان کشتی اظهارنامه جدیدی باید به سازمان بنادر و
کشتیرانی یا نمایندگان کنسولی ایران تسلیم و توضیحات کافی فنی‌راجع به ضرورت
تغییرات مذکور در آن داده شود سازمان مزبور پس از رسیدگی به مدارک اظهارنامه اقدام
به اصلاح اسناد مربوطه خواهد نمود.
در صورتی که اظهارنامه مزبور به نمایندگان کنسولی ایران تسلیم شود مقامات مزبور
مکلفند اظهارنامه را در اسرع وقت به سازمان بنادر و کشتیرانی‌ارسال دارند.
هرگاه متقاضی اسنادی به تصدیق مقامات صلاحیتدار بین‌المللی که مورد تأیید سازمان
بنادر و کشتیرانی باشد ارائه نماید اداره ثبت کشتی به استناد‌اسناد مزبور اقدام به
اصلاح اسناد مربوطه خواهد نمود.
ماده ۲۰ – احکام و قرارهای قضایی.
هر گونه قرار یا آراء لازم‌الاجرای صادره از دادگاهها که در حقوق عینی کشتی
تغییری دهد (به استثنای حقوق ممتاز) باید در دفتر ثبت کشتی و اسناد آن‌قید گردد.
مأمورین مکلف به ثبت و انعکاس دادن مراتب فوق اگر در انجام وظیفه در این مورد
تسامح نمایند به کیفر مقرر در ماده ۱۹۰ این قانون محکوم خواهند‌شد.
هر گاه ثابت شود که مأموری تعمداً از انجام دادن وظیفه مزبور خودداری نموده است
مجازات او از شش ماه تا سه سال حبس تأدیبی و پرداخت‌خسارت ناشیه از این عمل خواهد
بود.
ماده ۲۱ – ابطال ثبت و سلب تابعیت کشتیهای ایرانی.
در موارد ذیل ثبت کشتی باطل و تابعیت آن سلب می‌گردد:
۱ – در صورتی که شرایط ثبت کشتی و حق برافراشتن پرچم ایران از بین رفته باشد.
۲ – در صورتی که کشتی مفقود و یا توسط دزدان دریایی و یا در نتیجه عملیات خصمانه
تصرف شده باشد.
۳ – در صورتی که کشتی متلاشی شده و از حیز انتفاع افتاده باشد.
۴ – در صورتی که مالک کشتی را رها کرده باشد.
تقاضای ابطال ثبت و سلب تابعیت کشتی باید توسط سازمان بنادر و کشتیرانی از دادگاه
دریایی به عمل آید در موارد فوق سند ثبت و تابعیت کشتی باید‌منتها ظرف سی روز به
اداره ثبت کشتیهای سازمان بنادر و کشتیرانی یا نمایندگان کنسولی ایران مسترد گردد.
ماده ۲۲ – فقدان اسناد – صدور المثنی.
در صورتی که سند ثبت کشتی مفقود شده باشد مالک باید فوراً مراتب را به سازمان
بنادر و کشتیرانی اعلام و اظهارنامه‌ای حاکی از این موضوع تسلیم‌دارد.
سازمان بنادر و کشتیرانی پس از رسیدگی المثنای سند ثبت کشتی را صادر خواهد نمود.
ماده ۲۳ – تغییر نام کشتی.
نام کشتی ممکن است بنا به تقاضای مالک تغییر یابد و در این مورد سازمان بنادر و
کشتیرانی می‌تواند با تعویض نام کشتی موافقت کند و به هزینه‌متقاضیان تغییر نام را
در سه نوبت به فواصل یک ماه در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه‌های
کثیرالانتشار مرکز آگهی نماید.
چنانچه کشتی در رهن باشد موافقت مرتهن در تغییر نام ضروری است و تغییر نام اثری
در حقوق او و سایر اشخاص ذینفع نخواهد داشت.
ماده ۲۴ – انتقالات و معاملات کشتی.
الف – ثبت کلیه انتقالات و معاملات و اقاله راجع به عین کشتی و همچنین منافع آن
در صورتی که مدت آن زائد بر دو سال نباشد اجباری است.انتقالات و معاملات مزبور در
داخل کشور منحصراً به وسیله دفاتر اسناد رسمی که برای این کار از طرف وزارت
دادگستری اجازه مخصوص دارند و در‌خارج از کشور توسط نمایندگان کنسولی کشور انجام
می‌شود. هر گونه معاملات و انتقالات باید در اسرع وقت به اطلاع سازمان بنادر و
کشتیرانی برسد.
ب – اداره کل ثبت اسناد و املاک نماینده‌ای در سازمان بنادر و کشتیرانی خواهد داشت
که ثبت انتقالات و معاملات مزبور را در دفاتر خود‌منعکس خواهد نمود.
ج – فروش و یا انتقال تمام و یا قسمتی از کشتی که در ایران به ثبت رسیده است اعم
از این که انتقال ارادی یا قهری باشد تغییری در تابعیت کشتی‌نمی‌دهد به شرط آنکه
حد نصاب مندرج در بند الف ماده یک این قانون و شرائط دیگر رعایت شود.
د – کلیه معاملات مربوط بفروش – انتقال و رهن کشتی باید در اسناد ثبت و تابعیت
کشتی هر دو قید گردد.
ه – مالک کشتی ایرانی که کشتی خود را در ایران و یا خارج از کشور به رهن گذاشته
است نمی‌تواند قبل از فک رهن و یا بدون اجازه مرتهن یا‌بدون تأمین حق مرتهن کشتی
خود را به فروش رساند.
در صورت تخلف از حکم مزبور معامله انجام شده نافذ نخواهد بود.
و – دفاتر اسناد رسمی و یا مأمورین کنسولی ایران در خارج که از مقررات این ماده
تخلف ورزند علاوه بر مجازاتهای مقرره در ماده ۲۰ این قانون‌مسئول پرداخت کلیه
خسارات وارده نیز خواهند بود. آیین‌نامه اجرایی مربوط به این ماده به وسیله سازمان
بنادر و کشتیرانی و وزارت دادگستری تنظیم‌و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۲۵ – آگهی فروش کشتی.
در مورد فروش کشتیهای تابع ایران سازمان بنادر و کشتیرانی مکلف است انجام معامله
را در روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی و یکی از روزنامه‌های‌کثیرالانتشار مرکز در سه
نوبت و هر نوبت به فاصله ۱۰ روز آگهی نماید. هزینه آگهی‌ها توسط مرجع قانونی که
وقوع معامله را ثبت می‌کند در موقع انجام‌معامله از فروشنده دریافت می‌گردد.
ماده ۲۶ – حق بازرسی اسناد کشتی.
مأمورین مجاز دولت می‌توانند در هر موقع به اسناد کشتی رسیدگی نمایند. در صورتی
که فرمانده کشتی از ارائه اسناد خودداری نماید بر طبق مقررات‌ماده ۱۹۰ این قانون
محکوم به پرداخت جریمه نقدی خواهد شد.
ماده ۲۷ – اظهارات خلاف واقع.
هر گاه مالک یا نماینده او در مورد ثبت کشتی اظهارات غلط و خلاف واقع بنماید
دادگاه بر طبق مقررات ماده ۱۹۰ این قانون با او رفتار خواهد کرد.
ماده ۲۸ – ثبت کشتیها و شناورها.
ثبت کشتیها و شناورهایی که مشمول مقررات این قانون نیستند طبق مقرراتی که از طرف
هیأت وزیران تصویب و به مورد اجراء گذاشته می‌شود انجام‌خواهد گرفت.