در مقالات پیشین گفتیم که طبق ماده ۱ لایحه قانون تجارت، شرکت های سهامی شرکت هایی هستند که سرمایه ایشان یه سهام تقسیم شده و مسئولیت هر صاحب سهمی محدود به مبلغ اسمی سهامش می باشد.
این نوع شرکت ها، شکلا تجاری محسوب می شوند؛ یعنی در هر صورتی تجاری اند و الزامی به تجاری بودن موضوع فعالیت نمی باشد
شرکت های سهامی به دو دسته عام و خاص تقسیم می شوند. در ذیل به شرکت سهامی عام و نحوه تشکیل آن خواهیم پرداخت
شرکت سهامی عام
طبق بند اول از ماده ۴ قانون تجارت، شرکت سهامی عام شرکتی است که بخشی از سرمایه توسط موسسین و بخشی دیگر توسط عموم مردم تامین می شود
مراحل تشکیل شرکت سهامی عام
اولین گام برای تشکیل و تاسیس یک شرکت سهامی عام، تامین سرمایه است. طبق ماده ۵ لایحه قانون تجارت، در زمان تاسیس، سرمایه این شرکت می بایست حداقل پنج میلیون ریال باشد. در صورتی که بعد از تاسیس به هر دلیلی مانند تقصیر مدیران و عواملی از این دست این سرمایه کم شود، باید ظرف یک سال نسبت به
اقدام شود وگرنه هر ذی نفعی، از جمله طلبکاران شرکت یا حتی خود صاحبان سهام می توانند انحلال این شرکت را از دادگاه درخواست نمایند
نحوه تامین سرمایه
طبق ماده ۶ لایحه برای تاسیس این نوع شرکت، موسسین بدوا می بایست اقلا ۲۰% از کل سرمایه را تعهد کرده و حداقل ۳۵% از آن را در حسابی به نام شرکت در شرف تاسیس نزد یکی از بانک ها بسپارند.
تعهدی که موسسین برای شرکت می کنند ممکن است غیر نقدی باشد، مثلا یکی از موسسان بخواهد خودروی خود را به عنوان سرمایه وارد شرکت کند، در این حالت می بایست خودرو و سند مالکیت آن را به بانک اشاره شده تحویل داده و از بانک در این خصوص گواهی دریافت کند.
پس از تامین بخشی ازسرمایه توسط موسسین، ایشان می بایست مدارک زیر را در تهران به اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان ها به دایره ثبت شرکت ها و درجایی که این دایره وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک تحویل داده و رسید در یافت کنند:
مرجع ثبت شرکت ها پس از بررسی این مدارک و تطبیق مندرجات آن ها با قانون اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی را می دهد.
اعلامیه پذیره نویسی
پس از کسب مجوز از اداره ثبت شرکت ها، موسسین اعلامیه پذیره نویسی را در روزنامه ها و بانکی که بخشی از سرمایه را به آن سپرده اند، آگهی نموده و عموم مردم را برای خرید سهام دعوت می کنند. پس از آن مردم به بانک مراجعه نموده و ورقه تعهد سهم را امضا می کنند و از این پس این افراد، “پذیره نویس” نامیده می شوند. این ورقه در دو نسخه تنظیم شده که نسخه اول به امضای پذیره نویس یا قائم مقام ایشان رسیده و نزد بانک باقی می ماند و نسخه دوم به شخص پذیره نویس داده می شود. امضای ورقه تعهد سهم طبق ماده ۱۵ لایحه به این معناست که شخص امضا کننده اساسنامه شرکت و تصمیمات مجامع عمومی صاحبان سهام را پذیرفته است.
پس از گذشت مهلتی که برای پذیره نویسی معین شده است و معمولا حداکثر تا یک ماه می باشد، موسسین به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی کرده ، تعداد سهام هر یک را تعیین نموده و مجمع عمومی موسس را دعوت خواهد کرد
مجمع عمومی موسس
مجمع عمومی موسس که از سوی موسسین دعوت می گردد به امور زیر رسیدگی کرده و نسبت به آن ها تصمیم می گیرد:
ثبت شرکت سهامی عام
ایجاد شخصیت حقوقی شرکت های سهامی منوط به ثبت نمی باشد اما تداوم این شخصیت منوط به ثبت است. طبق ماده ۱۹ از لایحه قانون تجارت در صورتی که بعد از شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه به اداره ثبت شرکت ها، شرکت به ثبت نرسد، هر یک از موسسین یا پذیره نویسان می تواند از مرجع ثبت شرکت ها درخواست دارد تا گواهی عدم ثبت را صادر و به بانکی که تعهدات به آن جا سپرده شده مراجعه کرده و تعهدنامه و وجوه پرداختی خود را پس بگیرند.
و به همين علت نيازمندي به وکیل پایه یک دادگستری و وكلاي متخصص در موسسه حقوقی رای مثبت كه در زمينه ي تجاري فعاليت داشته باشند بيشتر احساس ميشود، و شديداً توصيه ميشود كه در امور تجاري به هيچ عنوان بدون وكيل تجاری و وکیل شرکت ها وارد نشويد و از ابتدا كه در صدد انعقاد يك قرارداد هستيد از همراهي يك وكيل حقوقی متخصص در حوزه ي اسناد تجاری مانند چک صیادی از وکیل چک و سفته از وکیل سفته و قراردادهاي تجاري و یا مطالبه وجه التزام از وکیل مطالبه وجه التزام بهره بگيريد.