پس از فوت یک شخص، برای اینکه در مورد دارایی ها و حقوق وراث در این دارایی ها تعیین تکلیف شود صدور گواهی انحصار وراثت ضروری می باشد؛ از این رو ما در این مقاله سعی داریم مراحل صدور گواهی مذکور را بررسی نماییم. در ابتدا باید توضیح داد که در گواهی انحصار وراثت تعداد وراث و سهم الارث قانونی هر یک از آنها توسط مرجع رسیدگی مشخص خواهد شد. به همین دلیل گواهی انحصار وراثت می‌تواند یک عامل پیشگیری کننده جهت اختلافات خانوادگی بین وراث پس از فوت مورث باشد و سهم هریک از ورثه به صورت دقیق مشخص می شود، همچنین در صورتی که قبلاً مالی از اموال و دارایی ها متوفی معرفی نشده باشد می توان آن را معرفی کرد و همچنین هرگونه اقدام قانونی از قبیل تقسیم ترکه یا مطالباتی که ورثه از مدیونین متوفی دارند نیز نیازمند صدور گواهی انحصار وراثت میباشد.
اشخاصی که می توانند گواهی انحصار وراثت درخواست کنند:
طبق ماده ۳۶۰ قانون امور حسبی هریک از وراث متوفی و یا اشخاص ذینفع از قبیل طلبکار متوفی،و یا وصی در مواردی که برای اجرای وصایای متوفی نیاز به تعیین وراث و تنفیذ آنها می باشد و همچنین است موصی له در صورت نیاز به تنفیذ وراث نسبت به موصی به، می توانند گواهی انحصار وراثت را از مرجع صالح درخواست نمایند.
مرجع صالح برای صدور گواهی انحصار وراثت:
طبق ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، دعاوی راجع به ترکه متوفی تا زمانی که ترکه تقسیم نشده در دادگاه محلی اقامه می شود که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران در آن محل بوده و در صورت معلوم نبودن آخرین اقامتگاه متوفی، رسیدگی به دعاوی یاد شده در صلاحیت دادگاه آخرین محل سکونت متوفی در ایران می باشد. لازم به ذکر است که در صورتی که اقامتگاه دائمی متوفی در خارج از کشور بوده است، هر یک از دادگاه های عمومی تهران صالح به رسیدگی است. در حال حاضر عملا رسیدگی به درخواست صدور گواهی انحصار وراثت توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی صورت می گیرد. و در سایر دعاوی مربوط به تقسیم ترکه و غیره مطابق ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه عمومی حقوقی آخرین اقامتگاه متوفی صالح به رسیدگی می باشد .
مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی انحصار وراثت:
۱-اصل و کپی گواهی فوت صادره
۲-اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متوفی: در صورتی که شناسنامه متوفی را در اختیار ندارید، بقیه مدارک را تکمیل نمایید، شورا آن را استعلام می گیرد.
۳-اصل و کپی اظهارنامه مالیات بر ارث: وراث پس از معرفی دارایی های متوفی به اداره دارایی حوزه محل سکونت متوفی مراجعه و رسید آن را دریافت کرده و تحویل شورای حل اختلاف دهند.
۴- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی تمام وراث: در صورت عدم همکاری برخی از وراث و یا در دسترس نبودن شناسنامه آنها به هر دلیلی از قبیل خارج کشور بودن آنها باقی مدارک را تهیه نمایید، شناسنامه ها را شورا استعلام می گیرد.
۵- اصل و کپی سند ازدواج متوفی
۶- استشهادیه محضری: فرم استشهادیه را از شورای حل اختلاف مربوطه تهیه نمایید و آنرا به همراه ۳ شاهد غیر خویشاوند مطلع از تعداد وراث به دفترخانه اسناد رسمی برده تا شهود آنرا امضا کرده و در محضر مهر شود.
۷- وصیتنامه(در صورت وجود)
تشریفات رسیدگی:
پس از فراهم نمودن مدارک مذکور بایستی دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت را به یکی از دفانر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم نمایید. پس از تنظیم دادخواست (که برای تسریع و صحت در رسیدگی ترجیحا باید توسط وکیل دادگستری تنظیم شود) و تقدیم آن به یک از دفاتر مذکور و ارجاع آن به شورای حل اختلاف مربوطه، شورا پس از ملاحظه اسناد، در صورت کامل بودن مدارک فوق الذکر برابر ماده ۳۶۱ قانون امور حسبی، یک نوبت درخواست واصله را در روزنامه کثیرالانتشار یا محلی آگهی می نماید که هزینه آگهی مذکور به عهده دادخواست دهنده است.
نکاتی در مورد گواهی انحصار وراثت:
-هر ذینفع می تواند نسبت به گواهی صادره اعتراض نماید و شورا پس از رسیدگی به آن حکم مقتضی خواهد داد.
– در صورتی که متوفی مالی نداشته باشد(بهای ترکه بیش از ۱۰ میلیون ریال نباشد) صدور گواهی انحصار وراثت بدون انتشار آگهی مزبور به عمل خواهد آمد.
– طبق ماده ۳۵۶ قانون امور حسبی گواهی انحصار وراثت صادره از مقامات صلاحیتدار کشور خارجی پس از احراز اعتبار آن در دادگاه ایران قابل ترتیب اثر خواهد بود.
موسسه حقوقی وکلای رای مثبت از دیرباز با بهره مندی از بهترین وکلای ارث و وکیل پایه یک دادگستری دکترین حقوق و اساتید دانشگاه توانسته بسیاری از دعاوی ارث را به نتیجه رسانده و حقوق موکلین را به بهترین شکل ممکن تامین نماید.
همانگونه که مطرح شد تجربه و دانش اصلی ترین شاخصه های یک وکیل حقوقی یا وکیل ارث موفق است که وکلای مجموعه رای مثبت با سالها تجربه و تحقیق در این دعاوی توانسته اند اعتماد موکلین خویش را به دست آورند.نتیجه این اعتماد به ثمر رسیدن ده ها پرونده موفق می باشد.