استرداد جهیزیه :جهیزیه اموالی است که در زمان ازدواج، خانواده دختر برای تشکیل و ادامه زندگی به ایشان هدیه می دهند تا با خود به خانه همسر ببرد.
طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی تهیه وسایل زندگی جز نفقه بوده و به عهده شوهر می باشد و زن از این لحاظ هیچ وظیفه ای ندارد؛ با این وجود تمام خانواده ها به طبق رسم رسوم اجتماعی، در حد توانایی تمام یا بخشی از وسایل مورد نیاز را تامین می کنند.
تامین جهیزیه و بردن آن به خانه شوهر، خللی به مالکیت زن نسبت به این اموال وارد نمی کند و شوهر در واقع امانت دار این اموال بوده و می تواند از آن
ها استفاده کند. در نتیجه این مالکیت، زن هرگونه تصرفی که بخواهد می تواند بر این اموال داشته باشد؛ می تواند آن ها را بفروشد یا حتی تخریب و مفقود گرداند.
دعوی استرداد جهیزیه همانند هر دعوای حقوقی دیگر نیاز به اثبات بردن و تحویل جهیزیه به منزل داماد و بقای آن از طرف زن به عنوان مدعی دارد و باید به نحوی ثابت شود.
مشکل از آنجایی آغاز می شود که لیست جهیزیه موسوم به “سیاهه” وجود نداشته باشد زیرا بیشتر خانواده ها از گرفتن رسید از مرد هنگام بردن جهیزیه امتناع نموده و آن را به نوعی بی اعتمادی نسبت به داماد قلمداد می کنند.
در صورت نبود سیاهه، فاکتور اجناس خریداری شده و شهادت شهود می تواند تا حدی در این زمینه به زن کمک کند
اگر اختلافی میان زن و شوهر به وجود آید و یا حتى موارد عادی نباشند زن بخواهد در جهیزیه خود دخل و تصرف مالکانه نماید و مرد مانع وی شود، ایشان ابتدا می بایست موضوع را به صورت اظهار نامه به همسر خود اعلام نماید.
در صورتى که مرد به ممانعت ادامه داد، زن مى تواند به دادگاه مراجعه کند.
نکته مهم در این خصوص این است که در دعوی استرداد جهیزیه، امکان اینکه طرف مقابل دعوا یعنی مرد بخواهد اموال را از بین برده و یا به آنها خسارت وارد نماید وجود دارد.
بنابراین زن باید همراه با دادخواست استرداد جهیزیه مطابق ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی تقاضای صدور قرار تأمین خواسته نیز بنماید.
در مواردی که امکان جا به جایی و از بین رفتن اموال از طرف مرد وجود داشته باشد حکم ورود به منزلی که جهیزیه در آن قرار دارد نیز صادر می شود تا طرف مقابل نتواند از ورود مأموران به منزل جلوگیری نماید.
همانطور که پیشتر اشاره شد خواهان دعوا، زن به عنوان مالک جهیزیه و خوانده شوهر خواهد بود. ممکن است اقوام زن به عنوان شاهد در جلسه داگاه حضور داشته باشند به خصوص زمانی که سیاهه از جهیزیه تهیه نشده باشد و نیاز به شهادت شهود باشد
در صورتی که بهای خوسته این دعوی ( استرداد جهیزیه )تا مبلغ۲۰ میلیون تومان مقوم گردد، این دعوا در صلاحیت شوراهای حل اختلاف بوده و در صورتی که از این مبلغ فراتر رود در صلاحیت عام دادگاه حقوقی (خانواده )می باشد.
البته باید گفت طرفین معمولا تمایل بیشتری به حل اختلافات این چنینی در دادگاه ها دارند چرا که اگرچه هزینه دادرسی در دادگاه ها نسبت به شورا بیشتر می باشد اما در مقابل قضات نیز حرفه ای تر بوده و تخصصی تر به موضوع رسیدگی خواهند نمود.
این دعوا قابلیت تجدیدنظر در دادگاه صالح را دارد.
یکی از مهم ترین مستندات و مدارکی که می توانید در اختیار داشته باشید همان سیاهه ای است که پیشتر اشاره شد. علاوه بر آن شهادت شهود نیز در این خصوص می تواند راهگشا باشد
این دعوا اصولا دعوایی است حقوقی اما در پاره ای موارد می تواند وصف کیفری هم داشته باشد. گفتیم که زن مالک جهیزیه بوده و شوهر نسبت به این اموال در حکم امانت داری بیش نیست.
از زمانی که اظهارنامه استرداد چه کتبی و چه شفاهی بهشوهر ابلاغ می شود، او باید نسبت به بازگرداندن جهیزیه اقدام کند
اما گاهی نیز مرد از این مهم امتناع نموده و اقدام به فروش جهیزیه زن می نماید. در چنین موردی است که می توان علیه ایشان دعوای فروش مال غیر را اقامه نمود.
یکی از مهمترین دعاوی حقوقی دعاوی خانواده می باشد . موسسه حقوقی وکلای رای مثبت متشکل از گروهی از وکلای پایه یک دادگستری می باشد که به صورت تخصصی در زمینه های مختلف از جمله وکیل طلاق شامل حضانت و استرداد جهیزیه و … فعالیت می نماید .
