پس از انحلال، شرکت در حال تصفیه قرار خواهد گرفت؛ بدین معنا که می بایست تفریغ حساب صورت گرفته، میزان بدهکاری و بستانکاری مشخص شده و مدیر یا مدیرانی جهت امر تصفیه انتخاب شود. تصفیه در شرکت های سهامی، موضوعی است که در مواد ۲۰۳ تا ۲۳۱ لایحه قانون تجارت به آن پرداخته شده است.
طبق ماده ۲۰۳ لایحه، تصفیه امور شرکت سهامی طبق مواد لایحه قانون تجارت می باشد مگر شرکت هایی که ورشکسته شده اند که در این خصوص باید به مواد مربوط به ورشکستگی مراجعه نمود
وضعیت حقوقی شرکت در حال تصفیه
مطابق ماده ۲۰۸ از قانون فوق الذکر، تا خاتمه تصفیه شخصیت حقوقی شرکت حفظ خواهد شد، اما این شخصیت، یک شخصیت ناقص خواهد بود و تنها برای انجام امور مربوط به تصفیه اعتبار دارد؛ به عبارت دیگر پیش بینی این نوع شخصیت به جهت حفظ منافع طلبکاران بوده و به اجرای تعهدات و وصول مطالبات محدود می گردد(مستنبط از ماده ۲۰۷ قانون تجارت). با توجه به همین شخصیت ناقص است که قانون گذار در خصوص پاره ای از موضوعات مربوط به شرکت دقت نظر بیشتری اعمال نموده و موارد زیر را پیش بینی کرده است:
نام شرکت در زمان تصفیه: ماده ۲۰۶ لایحه در این زمینه اشعار می دارد: شرکت به محض انحلال در حال تصفیه محسوب می‌شود و باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت “در حال تصفیه” ذکر شود و نام‌مدیر یا مدیران تصفیه در کلیه اوراق و آگهی‌های مربوط به شرکت قید گردد. نتیجه امر این خواهد بود که تا زمانی که تصفیه شرکت یه پایان نرسیده است هیچ شرکت دیگری نمی تواند از نام آن شرکت در حال تصفیه استفاده نماید
نشانی شرکت: شرکت در حال تصفیه نشانی سابق را خواهد داشت و نشانی مدیر یا مدیران تصفیه همان نشانی مرکز اصلی شرکت است مگر اینکه مجمع عمومی فوق العاده یا دادگاه نشانی دیگری را تعیین نموده باشند. (ماده ۲۰۷ لایحه)
مدیر تصفیه
پس از انحلال شرکت تا ختم تصفیه، مدیریت شرکت با مدیر یا مدیران تصفیه است. مطابق ماده ۲۱۳ از قانون تجارت درشرکت های سهامی امر تصفیه با مدیران شرکت می باشد مگر اینکه اساسنامه یا مجمع عمومی فوق العاده ترتیب دیگری را مقرر نموده باشد و منظور از مدیران شرکت، آخرین مدیرانی هستند که انحلال در زمان آن ها تحقق یافته است و یا به عبارتی انحلال بعد از انتخاب آن ها صورت پذیرفته است.
بنا به ماده ۲۱۱ لایحه از زمان تعیین مدیر یا مدیران تصفیه، اختیارات مدیران شرکت خاتمه یافته و امر تصفیه شروع می شود. ایشان باید بلافاصله دفتر و مدارک مربوط به شرکت را مدیران سابق تحویل گرفته و تصفیه را انجام دهند.
حدود اختیار مدیر تصفیه
مدیران تصفیه نماینده شرکت در حال تصفیه محسوب شده و دارای کلیه اختیارات لازم جهت امر تصفیه می باشند. از جمله این اختیارات می توان به
اشاره نمود. محدود کردن اختیارات این افراد اثری نداشته و باطل است
مدت مدیریت مدیر تصفیه
مدت تصدی به سمت مدیریت تصفیه حداکثر دو سال می باشد. اگر تا پایان این دو سال تصفیه انجام نشده باشد، ایشان می بایست با ذکر دلایل و جهات عدم تصفیه و مدت پیشنهادی خود را به مجمع عمومی فوق العاده اعلام نماید. در صورتی که این افراد از سوی دادگاه انتخاب شده باشند، می بایست موارد مذکور را به اطلاع این مرجع برسانند. در صورتی که ایشان در خاتمه دوره تصدی خود بدون آن که تمدید مدت مأموریت خود را خواستار شوند به عملیات خود ادامه دهند، طبق ماده ۲۶۸ لایحه به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از‌بیست هزار تا دویست هزار ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
وظایف مدیر تصفیه
این وظایف به طور کلی و خلاصه به شرح زیر قابل تقسیم هستند:
عزل یا استفعای مدیر تصفیه
طبق ماده ۲۱۶ لایحه همان مرجعی که مدیر تصفیه را انتخاب کرده، می تواند ایشان را عزل نماید. برای انتخاب مدیر یا مدیران تصفیه دو مرجع پیش بینی شده است:
فوق العاده تشکیل خواهد شد
در خصوص استعفای این افراد نیز ماده ۲۳۰ لایحه بیان می دارد: در صورتی که مدیر تصفیه قصد استعفا از سمت خود را داشته باشد باید مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را جهت اعلام‌استعفای خود و تعیین جانشین دعوت نماید. در صورتی که مجمع عمومی عادی مزبور تشکیل نشود یا نتواند مدیر تصفیه جدیدی را انتخاب کند و نیز‌هرگاه مدیر تصفیه توسط دادگاه تعیین شده باشد مدیر تصفیه مکلف است که قصد استعفای خود را به دادگاه اعلام کند و تعیین مدیر تصفیه جدید را از‌دادگاه بخواهد در هر حال استعفای مدیر تصفیه تا هنگامی که جانشین او به ترتیب مذکور در این ماده انتخاب نشده و مراتب طبق ماده ۲۰۹ این قانون، ثبت و آگهی نشده باشد بی اثر است.
با توجه به این ماده دو مرجع برای اعلام استعفا وجود دارد: مجمع عمومی عادی و دادگاه
فوت، حجر و ورشکستگی مدیر تصفیه
در خصوص این موضوعات باید قائل به تفکیک شد؛ در صورت تعدد مدیران و یا انفراد ایشان
تعدد مدیران تصفیه: در صورتی که مدیران تصفیه متعدد باشند و یکی از ایشان فوت کند، محجور یا ورشکسته شود مدیران باقیمانده می بایست مجمع عمومی عادی را برای تعیین جانشین دعوت نمایند. در صورتی که:
یا
یا
تعیین جانشین ایشان با دادگاه مزبور خواهد بود.
انفراد مدیر تصفیه: در صورتی که این شخص از سوی مجمع عمومی عادی شرکت انتخاب شده باشد، هر ذی نفع می تواند از مرجع ثبت شرکت ها درخواست دعوت از مجمع عمومی را بنماید، در صورتی که این مجمع تشکیل نشود، نتواند جانشین تعیین کند یا مدیر تصفیه متوفی، محجور یا ورشکسته توسط دادگاه انتخاب شده باشد، انتخاب تعیین جانشین با همان دادگاه خواهد بود
و به همين علت نيازمندي به وكلاي متخصص و وکیل پایه یک دادگستری كه در زمينه ي تجاري فعاليت داشته باشند بيشتر احساس ميشود، و شديداً توصيه ميشود كه در امور تجاري به هيچ عنوان بدون وكيل شرکت ها وارد نشويد و از ابتدا كه در صدد انعقاد يك قرارداد هستيد از همراهي يك وكيل متخصص در حوزه ي اسناد تجاری و قراردادهاي تجاري و یا مطالبه وجه التزام بهره بگيريد.
موسسه حقوقی وکلای رای مثبت از بدو تاسیس خود با بهره گیری از تخصص و تجربه وکلا و حقوقدانان دکترین بنام و برجسته به ارائه خدمات حقوقی در حوزه هایی از قبیل: دعاوي راجع به شركت ها و مطالبه وجوه اسناد تجاری ، امور مربوط به ورشكستگي و بانكي و همچنين مالكيت معنوي به موكلان خود پرداخته است.
وکیل حقوقی رای مثبت با سال ها تجربه فعالیت موفق حقوقی در قراردادها و دعاوی تجاری ایران و سایر کشورها، وبا همکاری وکلای توانمند خود معتقد است اعتماد و اطمینان موکلین بهترین سرمایه و تبلیغ برای ما بوده و با استفاده از تجارب و علم به روز، سعی در کسب اطمینان بیشتر از جانب موکلین حوزه ی تخصصی دعاوی تجاری بوده است.
