بازرسان در شرکت های سهامی

بازرسان در شرکت های سهامی

 

 

پیشتر گفتیم که هیات مدیره، بازوی اجرایی یک شرکت سهامی است. برای نظارت بر رفتار و عملکرد این ارگان و به طور کلی بررسی نحوه اداره شرکت با رعایت قوانین مربوطه، ارگانی به نام “بازرس” از سوی قانون گذار برای شرکت ها و به ویژه شرکت های سهامی پیش بینی شده است. در ذیل به بررسی این موضوع در دو شرکت سهامی عام و خاص خواهیم پرداخت

نحوه انتخاب بازرسان در شرکت های سهامی خاص

بنا به ماده ۱۴۴ از لایحه قانون تجارت، هر شرکت سهامی الزاما باید حداقل یک بازرس داشته باشد و مطابق ماده ۱۴۵، انتخاب اولین بازرسان بر عهده کلیه سهام داران (موسسین) و به اتفاق آرا می باشد که به مدت یک سال می توانند در شرکت ایفای وظیفه نمایند. انتخاب بازرس و یا بازرسان بعدی که می توانند از میان سهام داران باشند، به عهده مجمع عمومی عادی خواهد بود

نحوه انتخاب بازرسان در شرکت های سهامی عام

طبق تبصره ماده ۱۴۴ از قانون فوق الذکر، در خصوص این انتخاب اولین بازرسان با مجمع عمومی موسس و بازرسان بعدی لزوما می بایست از میان بازرسانی که نام آن ها در فهرست رسمی بازرسان شرکت ها درج شده است تعیین گردند. هرچند که در عمل در خصوص این موضوع تفاوت چندانی میان شرکت سهامی عام و خاص دیده نمی شود و به عبارتی هر کس می تواند به عنوان بازرس در اینگونه شرکت ها ایفای نقش کند.

بنا به ماده ۱۵۳ از همین قانون، در صورتی که مجمع بازرس انتخاب نکرده باشد و یا اینکه بازرسان به هر دلیلی نتوانند و یا نخواهند گزارش دهند، رئیس دادگاه با تقاضای هر ذی نفع نسبت به انتخاب این رکن اقدام خواهد نمود.

مطابق ماده ۱۰۶ لایحه انتخاب بازرسان شرکت باید به وسیله نسخه ای از صورت جلسه مجمع به اطلاع مرجع ثبت شرکت ها برسد.

بازرس علی البدل

گاهی شرایطی پیش می آید که بازرس یا بازرسان شرکت از کار باز مانده و نمی توانند وظیفه خود را ایفا نمایند؛ مانند آنکه اصلا سمت را از ابتدا قبول نمی کنند یا استعفا می دهند و یا اینکه شرایط بازرسی از ایشان سلب می شود در این خصوص قانون گذار در ماده ۱۴۶ از قانون فوق الذکر بازرس علی البدل را پیش بینی نموده است. این ماده مقرر می کند که یک یا چند بازرس علی البدل می بایست برای مدیریت بهتر چنین شرایطی از سوی مجمع عمومی عادی انتخاب گردد.

اشخاص صالح برای بازرسی شرکت سهامی

به موجب ماده ۱۴۷ از لایحه به غیر از اشخاص نامبرده درذیل، سایر افراد شایستگی پذیرش عنوان بازرسی شرکت سهامی را دارند:

  • محجورین مانند کودکان، مجانین و افراد غیر رشید؛ اینگونه افراد صلاحیت رسیدگی به امور شخصی و مالی خود را ندارند و بالتبع نمی توانند سمت مهمی مانند مدیریت شرکت را نیز عهده دار شوند
  • کسانی که ورشکسته شده و حکم ورشکستگی ایشان صادر شده است
  • کسانی که به دلایل ارتکاب جرایمی چون خیانت در امانت، اختلاس، سرقت، کلاهبرداری (وکیل کلاهبرداری ) و امثال آن از حقوق اجتماعی محروم شده باشند
  • مدیران و مدیرعامل شرکت؛ در راستای این که دو بازوی اجرایی و نظارتی شرکت ها مستقل ازیکدیگر عمل نمایند
  • بستگان نسبی و سببی مدیران و مدیرعامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم (طبقات ارث) یعنی پدر و مادر، اولاد و نوه، پدرو مادربزرگ، خواهر و برادر و فرزندان ایشان
  • کسانی که خود یا همسرشان از مدیران و مدیرعامل حقوق دریافت می کنند

مطابق ماده ۲۶۶ همین قانون  هر کسی که عالما و با وجود منع قانونی سمت بازرسی را قبول نماید به حبس یا جزای نقدی محکوم می گردد.

وظایف بازرسان

بازرس با توجه به وظایفی که از سوی قانون گذار به وی محول شده است، ماموریت های متنوعی دارد که در ذیل به مهمترین ان ها اشاره خواهد شد:

  • اظهار نظر در خصوص صحت و درستی دارای و صورت حساب دوره عملکرد و حساب سود و زیان مدیران و ارائه گزارش به مجمع عمومی عادی
  • اطلاع رسانی به سهام داران در خصوص وضعیت شرکت که طی گزارشی که می بایست حداقل ۱۰ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی، به ایشان ارائه گردد، این مهم انجام می پذیرد
  • ارائه نظر در خصوص معاملاتی که بین شرکت و مدیران و مدیرعامل انجام می گیرد
  • ارائه گزارش به مجمع عمومی فوق العاده در خصوص افزایش یا کاهش سرمایه شرکت
  • ارائه گزارش در خصوص تخلف با تقصیر در اداره شرکت از سوی مدیران و مدیرعامل شرکت

حق الزحمه بازرسان

مطابق ماده ۱۵۵ لایحه، تعیین دستمزد بازرسان با مجمع عمومی عادی خواهد بود

عزل بازرسان

طبق بخش نخست ماده ۱۴۴ از قانون فوق الذکر، مجمع عمومی عادی می تواند هر وقت بخواهد بازرس یا بازرسان تعیینی را عزل نماید البته به شرط ان که نسبت به تعیین جانشین ایشان اقدامات لازم را به عمل آورده باشد.

ماده ۱۴۴ تا ماده ۱۵۶

اطلاع رسانی
خبرم کن وقتی
0 Comments
قدیمی ترین
جدیدترین محبوب ترین
Inline Feedbacks
View all comments

برچسب ها

  #بازرس علی البدل #بازرسان در شرکت های سهامی #حق الزحمه بازرس #شرکت سهامی #عزل بازرسان