شرکت های تجاری با توجه به نقش یکی از دو موضوع سرمایه یا شخصیت و اعتبار شخصی شرکا در شرکت تجاری و به دو دسته شرکت های سرمایه و شرکت های اشخاص تقسیم می شوند.
در شرکت های سرمایه ای تنها موضوعی که اهمیت دارد سرمایه است، نه شخص سرمایه گذار، بنابراین شرکاء فقط تا میزان سرمایه ای که در شرکت گذارده اند مسئول تعهدات شرکت خواهند بود. شرکت های سهامی خاص و سهامی عام و شرکت های مختلط سهامی جزو شرکت های سرمایه ای محسوب می شوند.
در شرکت های اشخاص شخصیت شرکاء مورد توجه است و اعتبار شرکت به اعتبار شرکاء بستگی داشته و سرمایه شرکت نقش چندانی در اعتبار شرکت ندارد. مسئولیت شرکا در مقابل اشخاص ثالث، تضامنی و نامحدود می باشد و اشخاص ثالث می توانند برای وصول طلب خود به هر یک از شرکاء مراجعه کنند.
شرکت تضامنی و نسبی و همچنین شرکت های مختلط غیر سهامی را می توان جزو شرکت های اشخاص دانست.قانون گذار در راستای حمایت از اشخاص ثالث سختگیری بیشتری نسبت به این گونه شرکت ها نشان میدهد. در این مقاله به بررسی شرکت تضامنی خواهیم پرداخت.
شرکت تضامنی یکی از انواع هفت گانه شرکت های تجاری می باشد که صرف نظر از نوع فعالیت، فعالیتش تجاری محسوب می شود و قانون تجارت در مواد ۱۱۶ تا ۱۴۰ به این موضوع پرداخته است. در مورد این نوع شرکت مواردی به شرح زیر قابل بررسی می باشد :
تعریف شرکت تضامنی
طبق ماده ۱۱۶ از قانون تجارت شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می‌شود. اگر دارایی شرکت برای پرداخت تمام بدهی ها کافی نباشد هر یک از شرکاء مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است. در واقع مسئولیت شرکا در این نوع شرکت نامحدود و مطلق می باشد و هر قرارداد خصوصی میان شرکا که خلاف این امر را پیش بینی نموده باشد از اعتبار و وجاهت قانونی برخوردار نیست.
تعیین نام شرکت
در این نوع شرکت ها می بایست عبارت “شرکت تضامنی” و حداقل نام یکی از چند شریک ذکر شود و در صورتی که نام شرکت مشتمل بر اسم تمام شرکا نباشد باید بعد از نام شرکایی که ذکر شده اند عبارت “برادران” یا ” شرکا” ذکر گردد. معمولا در تجارت های خانوادگی عبارت برادران یا پسران دیده می شود که حکایت از تضامنی بودن نوع مشارکت است.
زمان تشکیل شرکت
در این نوع شرکت، شرکا هم می توانند آورده و سرمایه نقدی خود را به اشتراک گذارند و هم سرمایه غیر نقدی را. لحظه تشکیل یا به عبارتی زمان تولد یک شرکت تضامنی زمانی است که تمام سرمایه نقدی پرداخت و سهم الشرکه غیرنقدی قیمت گذاری (تقویم) و تسلیم شده باشد. البته در صورتی که یکی از شرکا بخواهد سرمایه غیرنقدی را به شرکت تزریق نماید می بایست از قبل با رضایت تمام شرکای دیگر، قیمت گذاری انجام شود. برای مثال آقای الف قصد مشارکت در شرکت تضامنی احمدی و شرکا را دارد. آورده ایشان به شرکت یک عدد خودروی پراید می باشد؛ این خودرو می بایست توسط شرکای دیگر ایشان قیمت گذاری شده و پس از آن به عنوان اورده، جزو سرمایه شرکت در نظر گرفته شود.
تقسیم منافع
طبق ماده ۱۱۹ تقسیم منافع بین شرکا به نسبت سهم الشرکه ایشان در شرکت می باشد مگر اینکه بین شرکا (در شرکت نامه) در این خصوص ترتیب دیگری مقرر شده باشد. ماده ۱۳۲نیز در این خصوص اعلام می دارد که در صورتی که با توجه به ضرر و زیان های وارده به شرکا، سهم الشرکه آن ها کم شود تا زمانی که این کمبود جبران نگردد نمی توان هیچ منفعتی را بین ایشان تقسیم نمود.
مدیریت شرکت و حدود مسئولیت
طبق ماده ۱۲۰ شرکا می بایست حداقل یک نفر را به سمت مدیریت شرکت انتخاب کنند؛ دراین خصوص فرقی نمی کند که این شخص از میان خود شرکا انتخاب شود یا خارج از ایشان اما حدود مسئولیت مدیر شرکت در مقابل شرکاء همان مسئولیتی است که وکیل در مقابل موکل دارد. بدین شرح که مدیران شرکت باید رعایت مصلحت سایر شرکاء را بنمایند و در صورت تعدی و تفریط مسئول جبران خسارات وارده می باشند
انتقال سهم الشرکه
طبق ماده ۱۲۳ هیچ یک از شرکا بدون اخذ رضایت سایرین، حق انتقال سهم الشرکه خود را ندارد؛ چه به یکی دیگر از شرکا و چه به شخصی خارج از ایشان
پرداخت دیون شرکت
گفتیم که در شرکت تضامنی مسئولیت با همه شرکا است؛ همه آن ها مسئول پرداخت بدهی های شرکت می باشند. طبق ماده ۱۲۴ برای پرداخت این بدهی ها دو راه پیش بینی شده است:
نوع فعالیت شرکا
طبق ماده ۱۳۴ شرکا می توانند بدون رضایت سایرین فعالیتی انجام دهند که متضمن رقابت با شرکت بوده یا به نوعی همان تجارت باشد و یا اینکه به عنوان شریک در یک شرکت تضامنی یا با مسئولیت محدود دیگر وارد شوند.
تبدیل شرکت به نوع دیگری از شرکت ها
طبق ماده ۱۳۵ شرکت تضامنی با تصویب تمام شرکا می تواند به شرکت سهامی یا نوع دیگری از شرکت ها تبدیل شود.
انحلال شرکت
این موضوع در ماده ۱۳۶ پیش بینی شده و موارد انحلال یک شرکت تضامنی به قرار زیر می باشد:
موارد عمومی: هر شرکتی با توجه به دلایل زیر می تواند منحل گردد:
موارد اختصاصی: مواردی که تنها مربوط به انحلال شرکت تضامنی باشد به قرار زیر است:
الف) این حق قبلا در اساسنامه شرکت از شرکا سلب نشده باشد
ب) فسخ به خاطر ضربه زدن به شرکت درخواست نشده باشد و سوء نیتی در این خصوص وجود نداشته باشد
ج) این تقاضا شش ماه قبل تر به صورت کتبی به شرکای دیگر اعلام گردد.
– در صورت ورشکستگی یکی از شرکا که مدیر تصفیه شرکت می بایست انحلال را بنماید و از این درخواست شش ماه بگذرد و شرکت نتواند مدیر تصفیه را از این امر منصرف کند.
– در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکا: در این دو صورت باقی بودن شرکت بستگی به نظر سایر شرکا و قائم مقام متوفی یا سرپرست شخص محجور دارد.
در صورتی که سایر شرکا به بقای شرکت رضایت داشته باشند، قائم مقام یا سرپرست می بایست یک ماه از فوت با حجر نظر خود را در رابطه با بقا یا از بین رفتن شرکت اعلام نماید. در این خصوص دو حالت متصور است:
لازم به توضیح است که اگر درطول این یک ماه هیچ اعلام نظری صورت نگیرد، قانون گذار را علامت رضا در نظر گرفته و مشمول شق اول خواهد بود.
و به همين علت نيازمندي به وكلاي متخصص و وکیل پایه یک دادگستری كه در زمينه ي تجاري فعاليت داشته باشند بيشتر احساس ميشود، و شديداً توصيه ميشود كه در امور تجاري به هيچ عنوان بدون وكيل شرکت ها وارد نشويد و از ابتدا كه در صدد انعقاد يك قرارداد هستيد از همراهي يك وكيل متخصص در حوزه ي اسناد تجاری و قراردادهاي تجاري و یا مطالبه وجه التزام بهره بگيريد.
موسسه حقوقی وکلای رای مثبت از بدو تاسیس خود با بهره گیری از تخصص و تجربه وکلا و حقوقدانان دکترین بنام و برجسته به ارائه خدمات حقوقی در حوزه هایی از قبیل: دعاوي راجع به شركت ها و مطالبه وجوه اسناد تجاری ، امور مربوط به ورشكستگي و بانكي و همچنين مالكيت معنوي به موكلان خود پرداخته است.
وکیل حقوقی رای مثبت با سال ها تجربه فعالیت موفق حقوقی در قراردادها و دعاوی تجاری ایران و سایر کشورها، وبا همکاری وکلای توانمند خود معتقد است اعتماد و اطمینان موکلین بهترین سرمایه و تبلیغ برای ما بوده و با استفاده از تجارب و علم به روز، سعی در کسب اطمینان بیشتر از جانب موکلین حوزه ی تخصصی دعاوی تجاری بوده است.
