فرض کنید در محیط مجازی ای مانند اینستاگرام یا واتس اپ، با یکی از همکاران خود در خصوص رئیس شرکتی که در آن مشغول به کارید درد و دل می کنید؛ به این همکار اعتماد کامل دارید و می دانید که این صحبت ها بین خودتان می ماند. اما سخت در اشتباهید چرا که فردای همان روز رئیس شرکت شما را صدا می زند و در خصوص صحبت هایی که بین شما و آن همکار عزیز رد و بدل شده بوده سوال می پرسد، با چند کاغذ که تمامی صحبت های شما در آن نوشته شده است؛ بله همکارتان از صحبت ها اسکرین شات گرفته و تحویل رئیس داده است!
از طرفی خجالت زده شده اید و از طرف دیگر نمی توانید انکار کنید که نوشته ها مربوط به شما نیست چرا که آیدی بالای صفحه، آیدی خودتان است. اینجاست که شما بدون اینکه هیچ تقصیری داشته باشید از شرکت اخراج می شوید. این تنها یک نمونه کوچک از مشکلاتی است که این روزها افراد با فضای مجازی و به خصوص “اسکرین شات”دارند.
اسکرین شات از منظر قانونی
با توجه به جدید بودن این موضوع، قانونی که به طور خاص به این عمل بپردازد وجود ندارد اما با توجه به قوانینی مثل قانون مجازات اسلامی و قانون جرایم رایانه ای می توان به این سوال پاسخ داد که آیا افشای اسکرین شات جرم است یا خیر؟
باید دانست که اسکرین شات به خودی خود جرم نیست و شاید همه ما در تلفن های همراه خود از روی صفحات مورد علاقه مان تصویر داشته باشیم ولی اگراین عمل به قصد تهدید یا آبروریزی انجام گرفته باشد جرم است و برای آن مجازات درنظر گرفته شده است.
مطابق ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی(ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه ای) افشای اسرار خصوصی افراد بدون رضایت آن ها جرم بوده و مرتکب به حبس یا جریمه نقدی محکوم خواهد شد. البته اسرار خصوصی در قانون تعریف مشخصی ندارد اما شاید بتوان نامه‌ها، عکس‌ها، نوشته‌ها و فیلم‌های خصوصی را ازمصادیق بارز آن دانست.
ماده ۷۴۴ تا ماده ۷۴۶
بیایید از یک منظر دیگر به قضیه نگاه کنیم؛ فرض کنید همکار شما، شما را تهدید به گرفتن اسکرین شات و تحویل آن به رئیس می کرد. آیا این عمل هم جرم است؟
طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، تهدید به انجام عملی که ممکن است موجب ضرر آبرویی یا شرافتی یا افشای اسرار خانوادگی شود، خواه تهدیدکننده به این واسطه، تقاضای مال به قصد اخاذی کرده یا نکرده باشد، جرم بوده و برای آن شلاق یا حبس در نظر گرفته شده است. جالب است بدانید که حتی اگر این تهدید هرگز عملی نشود؛ یعنی شخص تهدید کننده اسکرین شات مکالمات شما را به رئیستان ندهد باز هم شما می توانید از او تحت عنوان “تهدید” شکایت کنید.
ماده ۶۹۷ تا ماده ۷۰۰
مرجع رسیدگی
کسانی که به وسیله اسکرین شات مورد سوء‌استفاده قرار گرفته‌اند، با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه‌ای و مراجع انتظامی مثل پلیس فتا می‌توانند از شخصی که از آنها سوء‌استفاده کرده شکایت کنند.
موسسه حقوقی وکلای رای مثبت با سابقه طولانی در امر مشاوره و وکالت پرونده های قضائی اعم از حقوقی و کیفری توانسته کارنامه درخورتوجه از خود برجای گذارد.
وکیل پایه یک دادگستری و وکلای موسسه متشکل از بهترین وکیل کیفری ،اساتید دانشگاه در رشته حقوق جزا و جرم شناسی هستند که هم تخصص فراوانی در زمینه دعاوی کیفری داشته و هم به واسطه به نتیجه رساندن صدها ها پرونده در این زمینه تجربه بالا و ارزشمندی دارند.
موسسه حقوقی رای مثبت با حضور وکلای مجرب و بهترین وکیل حقوقی و وکیل ملکی و وکیل خانواده را که تخصص همان موضوع را دارد و پرونده های مشابه زیادی را کار کرده و به قولی چم وخم را خوب می داند برای دعوای شما انتخاب و بر می گزیند
سلام. من میخوام از کسی که اسکرین شات چت خصوصی من رو در یک گروه تلگرامی گذاشته و نسبت بهم افترا بسته شکایت کنم. پلیس فتا من رو درست حسابی در موردش راهنمایی نکرد. یک نفر دیگه بهم گفت باید شکایت کیفری از طریق دفاتر خدمات قضایی مطرح کنم. در نت که سرچ میکنم گفته شده میتونم به دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه کنم. دقیقا مراحل شکایت به چه نحو هست؟ اگر من به دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه کنم، میتونم شکایتم رو همونجا مطرح کنم یا من رو ارجاع میدن به دفتر خدمات قضایی؟ و اینکه در سال ۱۴۰۲ به چه مقدار جریمه نقدی محکوم میشه؟ ممنون میشم من رو در مورد این دو سوال راهنمایی کنید.
سلام از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی میتوانید نسبت به ثبت شکواییه خود اقدام کنید ، در صورت اثبات جرم متهم محکوم به پرداخت جزای نقدی بسته به نظر دادگاه می گردد.